Thắp sáng bản làng: Mang điện đổi đời vùng cao.

Trong bối cảnh cả nước triển khai "Bình dân học vụ số", nhiều bản làng hẻo lánh phía Tây Quảng Trị vẫn thiếu điện và sóng viễn thông. Trước thực trạng này, Công ty Điện lực Quảng Trị (PC Quảng Trị) đang nỗ lực dốc toàn lực để hoàn thành cấp điện cho 17 thôn, bản "vùng lõm" trước ngày 15/12/2025. Việc triển khai gặp vô vàn khó khăn do địa hình hiểm trở, cách xa lưới điện, đòi hỏi phải băng rừng, vượt suối để vận chuyển vật tư, nhân lực, đồng thời áp dụng cả phương án kéo lưới lẫn sử dụng máy phát điện tạm thời. Dù gian khổ, công việc này mang lại ánh sáng, cải thiện điều kiện sinh hoạt, học tập và giúp đồng bào các dân tộc thiểu số tiếp cận thông tin, hòa nhập đời sống số, khẳng định đây là nhiệm vụ chính trị và trách nhiệm xã hội quan trọng.

QTO – Trong bối cảnh toàn quốc đang hăng hái triển khai chương trình “Bình dân học vụ số”, một thực trạng đáng lo ngại vẫn tồn tại ở một số bản làng hẻo lánh phía Tây Quảng Trị: sự thiếu vắng điện thắp sáng và sóng viễn thông, cản trở việc liên lạc và tiếp cận thông tin. Trước chỉ đạo quyết liệt từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam, những ngày gần đây, Công ty Điện lực (PC) Quảng Trị đã dốc toàn lực, đặt mục tiêu hoàn thành cấp điện cho 17 thôn, bản “vùng lõm” này trước ngày 15/12/2025.

Băng rừng, vượt suối, thắp sáng bản làng

Vào một ngày đầu tháng 12/2025, từ trụ sở Đội Quản lý điện Đồng Hới, chúng tôi theo chân đoàn xe chở vật tư, thiết bị cùng đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân viên ngược ngàn sâu thẳm, tiến vào các bản “vùng lõm” phía Tây của tỉnh, nhằm ghi nhận hành trình triển khai công tác cấp điện đầy thách thức.

Tại hiện trường bản Ploang, ông Lý Đình Đức, Đội phó Đội Quản lý điện Đồng Hới, chia sẻ: “Đợt này, đơn vị chúng tôi được giao trọng trách thi công hệ thống điện tại các bản làng xa xôi, hẻo lánh của xã Trường Sơn như Ploang, Rìn Rìn, Dốc Mây, Sắt, Hôi Rấy, Nước Đắng. Đây đều là những cộng đồng ẩn sâu giữa lòng rừng Trường Sơn, bị chia cắt bởi núi cao, vực thẳm, sông, suối… nên đến nay vẫn chưa có điện thắp sáng và sóng viễn thông. Qua khảo sát thực địa, hầu hết các bản làng này đều nằm cách lưới điện trung áp hiện hữu từ 6km đến gần 20km. Do đó, đơn vị đã tham mưu PC Quảng Trị phương án sử dụng máy phát điện kết hợp kéo lưới hạ áp tạm thời. Kế hoạch nghe qua tưởng chừng đơn giản, nhưng để đưa được nhân lực, xe máy và các trang thiết bị chuyên dụng vào tận nơi lại là một hành trình vô cùng phức tạp, thậm chí phải phụ thuộc vào sự… ‘may mắn’. Đơn cử như tại bản Ploang, nếu không nắm chắc lịch thời tiết, chỉ một trận mưa lớn đổ về, nước lũ dâng cao là bản sẽ bị cô lập, tiến độ công trình khó tránh khỏi chậm trễ. Hay như ở bản Dốc Mây sát biên giới Việt-Lào, chúng tôi buộc phải đi bộ luồn rừng sâu chừng nửa ngày, đồng thời phải thuê xe ô tô hai cầu gầm cao và nhờ sự hỗ trợ của máy san gạt mới có thể vận chuyển vật tư, thiết bị, nhân lực vào được đó”.

Công nhân PC Quảng Trị di chuyển bằng thuyền chở vật tư vào thi công tại bản Nước Đắng – Ảnh: V.M

Tiếp tục cuộc hành trình sang xã Thượng Trạch, tìm hiểu về “chiến dịch” cấp điện cho các “vùng lõm” thuộc khu vực Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, ông Phan Văn Hóa, Đội trưởng Đội Quản lý điện Bố Trạch, chia sẻ: “Đợt này, đội chúng tôi phụ trách 7/17 bản trong phương án do PC Quảng Trị đề ra. Trong đó, 3 bản được đầu tư kéo điện lưới (Noòng Mới, Nịu, Cờ Đỏ) nhờ vị trí thuận lợi gần hệ thống lưới điện trung áp đã có từ năm 2022. Riêng 4 bản còn lại (Đoòng, Cu Tồn, A Ki, Troi), chúng tôi phải triển khai cấp điện bằng máy phát từ 5-12kg, kết hợp với đường dây hạ áp tạm thời. Khối lượng công việc khổng lồ, địa hình chủ yếu là rừng núi hiểm trở, việc vận chuyển vật tư vô cùng vất vả. Tuy nhiên, đơn vị xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, nên phải quyết tâm hoàn thành đúng tiến độ để sớm đưa ánh sáng về cho đồng bào vùng sâu, vùng biên”.

Ánh điện bừng sáng nơi đại ngàn

Trò chuyện cùng công nhân Lê Đức Ngọc, Đội Quản lý điện Đồng Hới, người trực tiếp bám địa bàn các “vùng lõm” ở xã Trường Sơn để thi công, lắp đặt hệ thống điện, anh Ngọc chia sẻ: “Mỗi ‘vùng lõm’ nơi đây đều mang một thử thách riêng biệt. Có nơi, đồng nghiệp chúng tôi phải bộ hành hơn 10km xuyên rừng sâu; nơi khác lại phải vượt qua suối dữ chảy xiết, chia nhỏ vật tư để gùi; và có bản buộc phải lênh đênh hơn ba giờ trên sông Long Đại. Khi đến nơi, các đội thi công thường phải lưu trú nhiều ngày giữa thiếu thốn trăm bề về nơi sinh hoạt, ăn nghỉ, để dựng cột, kéo dây, lắp công tơ, xây trạm đặt máy phát và hướng dẫn người dân vận hành an toàn. Dẫu gian khổ là vậy, nhưng chứng kiến ánh mắt mong chờ, hân hoan của bà con, của những em thơ, mọi mệt mỏi dường như tan biến. Đặc biệt, khoảnh khắc ánh điện bừng sáng trong từng mái nhà khi máy phát vận hành thử, cả đội đều cảm thấy niềm hạnh phúc vỡ òa khó tả, tựa như chính họ là những người thụ hưởng đầu tiên”.

Bà Nguyễn Thị Thi, Trưởng bản Ploang, xã Trường Sơn, phấn khởi chia sẻ: “Nhờ sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, bản Ploang hiện đang được các đơn vị khẩn trương triển khai đầu tư đồng bộ cả điện thắp sáng và sóng viễn thông. Sắp tới, người dân trong bản sẽ được tiếp cận các chương trình truyền hình, phát thanh, báo điện tử, internet… để mở mang kiến thức. Buổi tối, học sinh trong bản sẽ chăm chỉ học tập hơn nhờ có đủ ánh sáng để đọc sách, làm bài tập. Khi bản có việc cưới xin, ma chay hay những việc quan trọng khác, người dân có thể thông tin, mời mọc nhau qua điện thoại di động, giảm thiểu quãng đường di chuyển xa xôi, tốn kém thời gian, công sức, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng nếu gặp thời tiết bất lợi như trước đây…”.

Được biết, tổng mức đầu tư dự kiến cho công tác cấp điện các “vùng lõm” của PC Quảng Trị đợt này là hơn 7 tỉ đồng. Tuy nhiên, chi phí vận hành máy phát điện tại các “vùng lõm” ước tính lên tới gần 12 tỉ đồng mỗi năm.

Văn Minh