Quảng Trị, với hơn 700 di tích lịch sử cách mạng và văn hóa tâm linh cùng hệ sinh thái tự nhiên đa dạng, đang định hướng phát triển du lịch xanh, sinh thái và tâm linh. Tỉnh tập trung khai thác các "địa chỉ đỏ" mang giá trị giáo dục và tâm linh sâu sắc, kết hợp tôn tạo, số hóa để hình thành các chuỗi tour lịch sử-tâm linh. Bên cạnh đó, Quảng Trị đẩy mạnh du lịch sinh thái, khám phá thiên nhiên phong phú và tiên phong với các mô hình "Net Zero" nhằm trở thành điểm đến thân thiện môi trường, trung tâm du lịch mạo hiểm. Mục tiêu đến năm 2030, du lịch sẽ là ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của địa phương.
QTO – Với kho tàng hơn 700 di tích lịch sử và hệ sinh thái tự nhiên đa dạng, Quảng Trị được mệnh danh là vùng đất hội tụ ký ức và trải nghiệm độc đáo. Trong những năm gần đây, định hướng phát triển du lịch xanh, du lịch sinh thái và du lịch tâm linh đã mở ra những chân trời mới, giúp địa phương khai phá tiềm năng, vươn mình trở thành điểm đến đầy sức hút tại miền Trung.
Dòng chảy lịch sử – mạch nguồn tâm linh
Từ lâu, Quảng Trị đã đi vào tiềm thức như một “miền đất thiêng”, nơi an nghỉ của hàng vạn anh hùng liệt sĩ và là điểm giao thoa sâu sắc của nhiều giá trị tín ngưỡng dân gian.
Trên bản đồ du lịch Việt Nam, Quảng Trị ghi dấu ấn riêng biệt với hệ thống di tích văn hóa, lịch sử cách mạng hào hùng. Đây là những “địa chỉ đỏ” thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, tiêu biểu như: Thành Cổ Quảng Trị, địa đạo Vịnh Mốc, đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải lịch sử, Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, sân bay Tà Cơn, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9, đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh, chùa Hoằng Phúc… Mỗi di tích không chỉ là minh chứng sống động cho một thời kỳ bi tráng mà còn là “bảo tàng vĩ đại” của tinh thần hòa bình, đoàn kết và lòng yêu nước.
 |
| Thả hoa đăng trên dòng Thạch Hãn – Ảnh: T.Tuyền |
Theo ông Hồ Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Trị, tỉnh sở hữu hơn 700 điểm di tích, trong đó nhiều “địa chỉ đỏ” mang giá trị giáo dục sâu sắc và ý nghĩa tâm linh đặc biệt. Ngành du lịch đang tập trung vào công tác tôn tạo, số hóa thuyết minh đa ngôn ngữ và phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa-tâm linh gắn liền với việc giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Những di tích lịch sử này là dấu tích sinh động về truyền thống đấu tranh cách mạng, ẩn chứa giá trị nhân văn cao cả và thông điệp hòa bình bất diệt. Tuy nhiên, do sự bào mòn của thời gian và hậu quả chiến tranh, một số di tích đã xuống cấp, đòi hỏi công tác tu bổ, tôn tạo khoa học và ứng dụng công nghệ số trong việc lưu trữ dữ liệu di sản.
Ông Hoan cũng cho biết thêm, trong những năm gần đây, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm gắn kết bảo tồn di sản với phát triển du lịch, hướng tới hình thành chuỗi “tour du lịch lịch sử-tâm linh-trải nghiệm” đa dạng. Các tuyến du lịch được kết nối linh hoạt, thu hút hàng trăm nghìn lượt khách mỗi năm. Du lịch lịch sử-tâm linh không chỉ là phương thức tri ân quá khứ mà còn là cầu nối hiệu quả để quảng bá hình ảnh con người và mảnh đất Quảng Trị giàu truyền thống.
Đối với nhiều du khách, Quảng Trị không chỉ là một điểm đến để tham quan mà còn là một hành trình đầy cảm xúc. Anh Phạm Đức Minh, một du khách từ Hà Nội, chia sẻ sau chuyến viếng thăm Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn: “Giữa hàng nghìn nấm mồ trắng trải dài trong không gian bao la, khoáng đạt, tôi cảm nhận rõ sự linh thiêng của mảnh đất Quảng Trị, nơi đã phải gánh chịu quá nhiều đau thương. Chính cảm xúc ấy đã khiến chuyến đi trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết”.
Hòa mình vào bản giao hưởng thiên nhiên
Không chỉ nổi bật với bề dày di tích lịch sử, Quảng Trị còn may mắn được thiên nhiên ban tặng nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng về địa hình, trải dài từ biển, đảo đến rừng núi, hang động kỳ vĩ. Với đường bờ biển dài gần 200km, tỉnh sở hữu nhiều bãi tắm đẹp say lòng người như: Nhật Lệ, Bảo Ninh, Quang Phú, Đá Nhảy, Cửa Tùng, Cửa Việt, Mỹ Thủy, Vĩnh Thái cùng hệ sinh thái rừng nguyên sinh phong phú… Tất cả đã tạo nên điểm nhấn hấp dẫn cho loại hình du lịch sinh thái-trải nghiệm.
Ông Hồ Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: “Tỉnh Quảng Trị đang tập trung phát triển du lịch theo hướng xanh, bền vững, với tầm nhìn định vị là trung tâm du lịch mạo hiểm của khu vực châu Á, gắn liền với các sản phẩm đặc trưng như du lịch khám phá hang động, du lịch cộng đồng, du lịch biển đảo độc đáo”.
Các mô hình du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng tiên phong, như: Blue Diamond Retreat, Ozo Park hay tour “Khe Sanh Coffee Tour-Một ngày làm nông dân hái cà phê” đang dần trở thành những sản phẩm đặc trưng, thu hút du khách. Những khu du lịch này đặc biệt chú trọng sử dụng năng lượng tái tạo, xử lý chất thải thân thiện với môi trường, minh chứng rõ nét cho định hướng du lịch “Net Zero” (phát thải ròng bằng 0) mà ngành du lịch tỉnh đang kiên định theo đuổi.
Đại diện Công ty TNHH MTV Chua Me Đất (Oxalis), đơn vị tiên phong xây dựng và phát triển Khu du lịch sinh thái Blue Diamond Retreat, chia sẻ rằng công ty đặt mục tiêu phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường. Toàn bộ hệ thống điện của khu nghỉ dưỡng được vận hành hoàn toàn bằng năng lượng mặt trời, đồng thời nước thải và rác thải được xử lý sinh học một cách triệt để. Du khách đến đây không chỉ tận hưởng kỳ nghỉ dưỡng mà còn được tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tế, học cách sống xanh và tái cân bằng cuộc sống. Mô hình này được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đánh giá là hướng đi bền vững, phù hợp với xu thế du lịch xanh toàn cầu, góp phần đưa Quảng Trị trở thành “điểm đến thân thiện với môi trường”.
 |
| Du khách tham quan di tích Sân bay Tà Cơn – Ảnh: T.Tuyền |
Chuyển mình để du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn
Sự kết hợp hài hòa giữa du lịch tâm linh, du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng đang mở ra một hướng phát triển mới đầy triển vọng. Điều này giúp du khách không chỉ được đắm mình vào không gian thiên nhiên hùng vĩ mà còn được lắng đọng trong dòng chảy văn hóa-tâm linh sâu sắc của vùng đất anh hùng.
Từ những tiềm năng vượt trội đó, Quảng Trị đã đặt ra mục tiêu chiến lược: phấn đấu đến năm 2030, du lịch sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GRDP của địa phương. Mục tiêu này không chỉ dừng lại ở số lượng du khách mà còn hướng tới nâng cao chất lượng trải nghiệm, đa dạng hóa sản phẩm và phát triển du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm một cách bền vững.
Trong giai đoạn tới, tỉnh sẽ triển khai hàng loạt giải pháp cụ thể và đột phá như: Xây dựng bản đồ số du lịch thông minh, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý và quảng bá; mở rộng các tuyến, điểm đến, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa miền biển và miền núi; tăng cường liên kết vùng để hình thành chuỗi du lịch “Con đường di sản miền Trung” có sức hút mạnh mẽ. “Đặc biệt, du lịch “Net Zero” đang được xác định là xu hướng tất yếu của tương lai. Tỉnh kiên định hướng tới phát triển du lịch với mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0, khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo, giảm thiểu tối đa việc sử dụng nhựa và nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường”, ông Hồ Văn Hoan nhấn mạnh.
Trên hành trình đánh thức và phát huy tối đa tiềm năng lịch sử, Quảng Trị đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, từ một vùng đất với nhiều dấu tích chiến tranh bi tráng, trở thành điểm đến của hòa bình, tri ân và những trải nghiệm khó quên. Mỗi di tích, mỗi bãi biển, mỗi lễ hội đang dần hòa mình vào dòng chảy phát triển du lịch xanh, du lịch nhân văn, góp phần viết tiếp những câu chuyện mới đầy tươi sáng cho “miền đất lửa” hôm nay.
Trần Tuyền
