Một đoàn thám hiểm đã thực hiện hành trình đầy thử thách chinh phục Pa Thiên và Voi Mẹp, hai đỉnh núi cao nhất thuộc dãy Trường Sơn phía Nam Quảng Trị, khởi hành từ bản Pin. Chuyến đi đòi hỏi duy trì tốc độ ổn định, vượt qua địa hình dốc đứng và thích nghi với sự thay đổi độ cao cùng thời tiết thất thường, với sự dẫn dắt của người Vân Kiều giàu kinh nghiệm. Dọc đường đi, đoàn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của rừng rêu phong cổ kính, thảm thực vật đa dạng, từ những cây cổ thụ "màu thời gian" đến vườn chè cổ của vua Hàm Nghi trên Pa Thiên. Đứng trên đỉnh Pa Thiên (1.600m) và Voi Mẹp (hơn 1.700m), du khách được ngắm nhìn khung cảnh "tiên cảnh" với biển mây bồng bềnh và tìm thấy những dấu tích chiến tranh. Hành trình không chỉ là khám phá thiên nhiên mà còn là dịp để chiêm nghiệm về cuộc đời và thêm yêu quê hương.
QTO – Khởi hành từ bản Pin, xã Hướng Phùng, vào 7 giờ sáng, đoàn thám hiểm chúng tôi bắt đầu hành trình chinh phục Pa Thiên và Voi Mẹp – hai đỉnh cao nhất trong dãy Trường Sơn phía Nam Quảng Trị. Thôn Nguồn Rào – Pin, thuộc xã Hướng Phùng, là điểm khởi đầu của cuộc hành trình đầy thử thách này. Theo kinh nghiệm của những người đi rừng, việc duy trì tốc độ ổn định ngay từ đầu là yếu tố then chốt, giúp cơ thể dần thích nghi với sự thay đổi độ cao, tránh dốc sức quá mức.
Dưới vòm tán rừng âm u, dù không có nắng gắt, từng bước chân vẫn trở nên nặng nhọc hơn khi độ dốc không ngừng tăng. Người Vân Kiều Hồ Ma, dẫn đường tài tình, chỉ dẫn: “Điểm thử thách đầu tiên là vượt qua dốc bốn chân.” Đường không dấu vết, mỗi bước đều phải bám víu vào gốc cây, tảng đá. Khi mệt lử, chúng tôi tạm dựa vào vách đá. Việc dừng chân chỉ được phép trong chốc lát, bởi nếu nghỉ quá lâu, sự ì trệ sẽ khiến đôi chân khó lòng tiếp tục hành trình…
Khám Phá Cung Đường Rêu Phong
Dọc lối mòn, vô vàn loài rêu phong phủ xanh mướt từng phiến đá, xen kẽ những thảm rêu nhạt màu bám chặt lấy thân cây, tạo thành nhiều lớp kỳ ảo. Nấm đa dạng hình thù sinh sôi trên những thân cây khô mục rữa. Đáng kinh ngạc là những cây cổ thụ dù đã chết tự bao giờ vẫn hiên ngang đứng vững, thách thức sự bào mòn của thời gian và phong ba. Vượt ngưỡng 1.200m, không khí bắt đầu loãng, cảnh sắc núi rừng chuyển mình thành một vẻ đẹp trầm mặc, hùng vĩ, không cần tô vẽ. Người dẫn đường Hồ Giỏi dặn dò: Nếu duy trì tốc độ tốt, khoảng 15 giờ chiều chúng ta sẽ đến suối Pa Thiên – con đường độc đạo dẫn lên đỉnh Pa Thiên, và từ đó tiếp tục đến Voi Mẹp.
 |
| Sắc hoa Địa lan trên đỉnh Pa Thiên khoe mình trong nắng Xuân – Ảnh: T.L |
Khi tiếp cận suối Pa Thiên, sự đa dạng của thảm thực vật càng rõ nét, với màu rêu trên đá dần phai nhạt, xen lẫn những đóa lan rừng vô danh. Ngược dòng suối, gió bắt đầu rít mạnh, rừng núi chuyển mình, và một cơn mưa bất chợt trút xuống. Tiếng mưa rơi trên lá tạo nên bản hòa ca của rừng già, côn trùng cất tiếng hân hoan, trong khi chim chóc vội vã tìm nơi trú ẩn. Chúng tôi kịp ẩn mình dưới một phiến đá “cô đơn” để đợi tạnh mưa và dựng trại. Giữa đại ngàn bảng lảng sương mây, màn đêm nhanh chóng buông xuống, mang theo tiếng lá xào xạc, tiếng côn trùng nỉ non, hòa cùng âm vang chập chờn của suối Pa Thiên, đưa chúng tôi vào giấc ngủ sâu.
Thế Giới Đá Thức Ngủ
Suối Pa Thiên, có lẽ đã lâu lắm rồi, giờ đây mới hân hoan đón chào bước chân lữ khách. Lòng suối được kiến tạo từ vô số phiến đá xếp chồng, tựa như một cầu thang xanh khổng lồ vươn lên trời. Trái ngược với những vùng thấp dưới 500m, nơi người ta cẩn trọng tránh rêu để không trượt ngã, ở độ cao trên 1.400m, quy tắc lại hoàn toàn đảo ngược: phải tránh xa những phiến đá trơ trụi, không rêu bám. Chúng trơn nhẵn đến mức ngay cả những loài rêu bền bỉ nhất cũng không thể trụ vững.
Ngay dưới chân Pa Thiên là một khu rừng huyền ảo, đẹp tựa bức tranh, đặc biệt nổi bật với các loài Hoàng đàn giả, Thông tre (cả lá ngắn và lá dài), và Tùng La hán thuộc chi Podocarpus hạt trần. Mỗi thân cây, dù lớn hay nhỏ, đều được bao phủ bởi lớp rêu dày, mà sắc rêu biến đổi linh hoạt theo từng cơn mưa, từng đợt nắng. Chính vì thế, màu rêu nơi đây được ví như “màu thời gian”. Những loài cây lá kim này đã cắm sâu rễ vào lòng đá, kiên cường vượt qua hàng thiên niên kỷ giá rét, kiến tạo nên một đại ngàn xanh thẳm, hùng vĩ.
Với độ cao xấp xỉ 1.600m so với mực nước biển, Pa Thiên là thánh địa riêng biệt, chỉ chào đón những người gìn giữ rừng, các nhà khoa học miệt mài nghiên cứu, và những tâm hồn say đắm thiên nhiên mãnh liệt. Những tảng đá trên đỉnh Pa Thiên mang hình thù độc đáo, được “nghệ sĩ” Thời Gian cần mẫn chạm khắc qua bao niên kỷ. Chúng vẫn lặng lẽ nằm kề bên, tựa như đang chìm đắm trong giấc ngủ ngàn năm huyền bí. Dù có những lữ khách cố gắng khắc tên mình lên đá, mong muốn gửi gắm kỷ niệm về một chuyến đi đời người, nhưng dòng chữ ấy rồi cũng sẽ bị phong ba xóa nhòa, trả lại vẻ hoang sơ vốn có cho đá núi.
Thảm thực vật trên đỉnh Pa Thiên chủ yếu là rừng lùn đặc trưng, với sự hiện diện nổi bật của các loài thuộc họ Chè và họ Đỗ quyên. Đáng chú ý là những gốc chè cổ thụ, tuổi đời không xác định, thường ẩn mình kín đáo bên các phiến đá. Tương truyền, đây chính là vườn chè do quân lính của vua Hàm Nghi gieo trồng khi nhà vua rời Cam Lộ, xuôi lên vùng núi phía Bắc Quảng Trị trong giai đoạn kháng Pháp.
Chè Pa Thiên sinh trưởng giữa những bụi trúc và tảng đá, lá cứng cáp, dày dặn, mang sắc xanh nhạt đặc trưng. Khi pha, trà có hương vị thanh thoát, không đậm chát như chè vùng trung du. Nhiều người tin rằng, nhờ hấp thụ tinh hoa của mưa ngàn gió núi, chè Pa Thiên sở hữu khả năng phục hồi sức khỏe nhanh chóng cho con người. Phải chăng vì lẽ đó, đồng bào Vân Kiều mỗi khi có dịp ngang qua Pa Thiên đều không quên hái một nắm chè, mang về làm món quà quý đãi bè bạn?
Pa Thiên, điểm dừng chân hoàn hảo, mở ra tầm nhìn bao quát đỉnh Voi Mẹp ẩn hiện giữa làn sương giăng. Nét đẹp mê hoặc này khiến cả những người canh giữ rừng cũng không khỏi xao xuyến. Pa Thiên vẫn gìn giữ những quần thể đá nhấp nhô, ẩn mình giữa muôn vàn cỏ cây hoa lá, và đôi lúc chìm đắm trong màn sương huyền ảo. Nơi đây, từng gốc cây, tảng đá, từng giọt nước tí tách đã chứng kiến hàng ngàn năm lịch sử, và sẽ tiếp tục thầm thì câu chuyện riêng của mình về dòng chảy thời gian, về những biến chuyển vô tận của tự nhiên.
Chạm Đến Voi Mẹp…
Đứng trên đỉnh Voi Mẹp, cao hơn 1.700m so với mực nước biển, ta như lạc vào cõi tiên, khi mây gió vờn quanh dưới chân. Phía sườn Tây, những dải mây hối hả trôi về chân trời xa xăm; trong khi sườn Đông, từng cụm mây trắng bị hút sâu xuống lòng khe, tạo cảm giác thăm thẳm không đáy.
Từ đỉnh Voi Mẹp, âm vang thác nước ầm ào vọng lại, khiến lòng người không khỏi trầm tư: Gió, mây và dòng nước kia, chúng sinh ra từ đâu và sẽ đi về đâu? Chàng trai Hồ Giỏi, vốn kiệm lời, bỗng cất tiếng thì thầm đầy xúc cảm: “Em chưa từng đặt chân đến biển, nhưng vào những ngày trời trong xanh đứng trên Voi Mẹp, em đã nhìn thấy biển cả bao la. Em mơ ước có một ngày được đứng bên bờ biển, ngắm nhìn về đỉnh Voi Mẹp sừng sững…”.
 |
| Chàng trai Vân Kiều Hồ Giỏi bên gốc Tùng La Hán cổ thụ trên cung đường chinh phục đỉnh Voi Mẹp – Ảnh: T.L |
Con đường dẫn lên đỉnh Voi Mẹp uốn lượn như dải lụa xanh biếc, được dệt nên từ hàng triệu cây trúc quanh năm vờn mình cùng mây trời, gió núi. Sau một chặng đường dài, chúng tôi tiến sâu vào rừng trúc bạt ngàn. Những thân trúc nhỏ, ken dày thành từng khóm, gần như phong kín lối đi. Bên cạnh trúc, còn có những loài cây thân gỗ với tán lá nhỏ li ti, thoạt nhìn tưởng chừng đã khô héo tự bao giờ.
Lên cao, gió càng thổi phần phật dữ dội. Bầu trời có thể trong xanh vời vợi chỉ trong chốc lát, rồi bất ngờ bị mây mù che phủ, tạo nên không gian mờ ảo khiến việc định hướng trở nên vô cùng khó khăn. Trong những khoảnh khắc như vậy, người dẫn đường buộc phải leo lên cây cao để xác định lại phương hướng đỉnh núi, hoặc cả đoàn đành kiên nhẫn chờ đợi sương tan bớt.
Trên sườn Tây của Voi Mẹp, dọc lối đi, chúng tôi bất ngờ chạm trán di tích của hai chiếc máy bay rơi từ thời chiến tranh. Vài ba khẩu súng hoen gỉ cùng những mảnh áo giáp còn vương vãi trên mặt đất, như những chứng nhân câm lặng của một quá khứ khốc liệt.
Từ lưng chừng đỉnh Voi Mẹp, phóng tầm mắt xuống chân núi, một biển sương trắng bồng bềnh trải rộng vô tận. Những đám mây vội vã lướt qua nhau, băng qua những cánh rừng, đồng thời tạo nên những cơn mưa bụi nhẹ nhàng, đủ để đọng lại hàng vạn giọt nước li ti lấp lánh trên mặt lá.
Pa Thiên, Voi Mẹp, nơi sương giăng mây phủ bốn mùa, luôn vang vọng lời mời gọi từ đại ngàn, thôi thúc những tâm hồn yêu thiên nhiên, khao khát trải nghiệm và hòa mình vào vẻ đẹp trùng điệp của núi rừng.
Chinh phục Pa Thiên và Voi Mẹp không chỉ là hành trình khám phá, tìm về cội nguồn của những dòng sông hùng vĩ như Hiếu Giang, Thạch Hãn ở phía Nam Quảng Trị, để thêm yêu và thấu hiểu quê hương xứ sở. Đó còn là cơ hội để mỗi người chiêm nghiệm về cuộc đời, với những thăng trầm, những đỉnh cao và vực sâu, tựa như dáng núi và dòng sông vạn dặm.
Phan Tân Lâm
