Bài báo kể về những kỷ niệm tuổi thơ tinh nghịch của cậu bé "tôi" và Hạng trong dịp Trung thu. Hai cậu bé đã cùng nhau hái trộm bưởi của ông Ruy để làm đèn lồng, suýt chút nữa bị bắt quả tang. Hạng, với sự khéo léo của mình, đã tạo ra những chiếc đèn lồng bưởi và dứa độc đáo. Đêm Trung thu, sau khi được tuyên dương vì thành tích học tập, hai cậu bé lại tiếp tục cuộc phiêu lưu bằng cách bẻ trộm mía. Hai mươi lăm năm sau, hình ảnh chiếc đèn lồng dứa tại một homestay đã gợi lại ký ức tươi đẹp về những ngày tháng tuổi thơ ấy.
(QBĐT) – Vào độ giữa trưa, Hạng xuất hiện đầy hối hả phía sau căn nhà tôi, dừng lại bên khung cửa sổ quen thuộc.
– Xíu này, cậu có muốn cùng tớ làm đèn lồng không?
– Cậu không nghỉ trưa sao? Đi phơi mình dưới nắng thế này, mẹ tớ biết sẽ phạt nặng đấy.
– Phải đi lúc này ông Ruy mới không phát hiện ra chuyện bọn mình hái trộm bưởi chứ. Trung thu sắp đến rồi, không làm bây giờ thì sẽ chẳng kịp…
– Được thôi, đi vậy!
Cây bưởi đứng sừng sững nơi ranh giới hai căn nhà, phía dưới là dòng mương sâu thẳm, nơi nước từ trên đồi đổ xuống mỗi khi mưa về. Đáy mương ngổn ngang những phiến đá bạc nhọn hoắt, đôi lúc chúng lóe sáng như những mảnh thủy tinh sắc bén. Thế nhưng, Hạng vẫn thoăn thoắt nhảy vọt qua như một chú mèo hoang.
– Cậu cũng qua đây đi!
– Nhưng tớ sợ…
– Sợ gì chứ, nhanh lên không họ thức giấc bây giờ. Mang thêm dép của tớ này. Hạng vội cởi đôi dép tổ ong đã mòn vẹt, ném sang phía tôi.
Phải khá lâu sau, tôi mới khó nhọc trèo sang được mép đồi phía đối diện. Hạng hướng dẫn:
– Ngồi xuống, ôm chặt thân cây nhé. Vừa dứt lời, Hạng đã đặt chân lên hai vai tôi, lấy đà và thoăn thoắt leo lên.
– Nhớ đỡ lấy, đừng để phát ra tiếng động nhé. Tôi gật đầu và cố gắng không để bất cứ quả nào rơi xuống đất.
– Á…a…a… Đau quá! Rơi trúng đầu tớ rồi, cậu phải cẩn thận hơn chứ?!
– Nói khẽ thôi…
– Xuống… xuống nhanh Hạng ơi, hình như ông Ruy đang tiến đến…
– Cầm bưởi chạy mau! Hạng nhanh chóng tụt xuống từ trên cây, cậu ta kéo vạt áo thun trước bụng, gói ghém vài quả bưởi rồi chạy trước.
– Còn đến bốn quả, tớ làm sao mang hết được… Hạng… Hạng ơi… chờ tớ với…
Dù đã cố gắng hết sức, tôi cũng chỉ mang được ba quả, vội vã chạy theo sau cậu ta, đầu những ngón chân đã ứa máu.
– Cái bọn quỷ sứ nào, giữa trưa không chịu yên giấc mà lại đi phá phách thế này… Tức chết đi được, mấy quả bưởi tôi định để đến Rằm tháng Tám, ai ngờ lại bị vặt trụi sạch. Để tôi mà bắt được, tôi sẽ chặt chân chúng! – Ông Ruy gầm gừ, tay cầm con rựa phập phập vào mấy bụi cây xung quanh, đoạn rảo bước lên sườn đồi, ánh mắt dò xét khắp nơi.
– Xíu… Xíu ơi… mau lại đây! – Hạng, từ dưới vũng bom, nhặt một viên đá nhỏ ném về phía tôi, giọng nó the thé gọi: Mau trốn vào đây, chứ nếu còn chạy, ông ấy sẽ phát hiện ra mất.
Vũng bom bao quanh bởi những lùm cây bướm bạc và sim mua, tạo thành một nơi ẩn náu kín đáo. Nắng tháng Tám như nung đỏ những trái bưởi. Quả thật, gió ràn rạt thổi qua, mang theo hơi nóng khô khốc, bỏng rát. Mùi đất đá, bụi mịn quyện vào nhau, khen khét, oi nồng, tạo nên một bầu không khí ngột ngạt, như thể chỉ cần một tàn lửa nhỏ cũng đủ sức thiêu rụi toàn bộ cây cối trên vùng đồi.
Mặc dù trên cao là thế, nhưng trận mưa rào tối qua vẫn giữ cho đáy hố bom một sự ẩm ướt dễ chịu.
 |
– Lên thôi, tôi kéo tay Hạng định trườn ra ngoài nhưng cậu ta đã giằng tay tôi lại.
– Cậu điên à, lên bây giờ chẳng khác nào tự nộp mình đấy.
– Tớ nghĩ trước khi chưa bị phát hiện, lũ rắn đã cắn cho bọn mình mấy nhát rồi.
– Trời, cậu làm tớ hoảng quá. Vậy lên thôi, nhớ hãy bò qua một đoạn rồi hãy chạy nhé, đừng để bị phát hiện.
Dưới bóng gốc cây rơm, bên cạnh chuồng bò thoang thoảng mùi nước tiểu, Hạng cười toe toét. Chiến lợi phẩm trưa nay, bảy quả… hi hi. Bưởi cũng chẳng ngọt lắm nhỉ, lại hơi hăng nữa…
– Nắng thế này thì có thứ quả nào ngon cho được, mà giờ cậu tính làm đèn lồng kiểu gì vậy Hạng?
– Yên tâm, cứ chờ xem…
Tôi chăm chú quan sát Hạng cắt một lát ngang ở phần cuống. “Bưởi ăn hơi the nên đừng có tiếc nhé,” Hạng vừa nói vừa nạo sạch phần ruột bưởi bên trong. Cứ thế, lần lượt một quả, hai quả, ba quả… Với những quả bưởi còn lại, Hạng khéo léo khứa thành từng múi đều tăm tắp. Tôi vừa nhâm nhi những tép bưởi thanh mát, vừa tò mò dõi theo từng cử chỉ của cậu ta. Những ô cửa sổ nhỏ được trổ một cách khéo léo, cùng với những hình thù hoa văn tinh xảo được tỉa vẽ. Sau đó, Hạng lôi ra từ dưới gốc rơm một cuộn dây thép nhỏ đã được chuẩn bị sẵn. Cậu ta đặt quả bưởi đã rỗng ruột lên đài bưởi và cố định chúng lại. Ở giữa đáy đèn lồng bưởi, Hạng vẽ một vòng tròn đo kích cỡ, rồi dùng những lá dứa phơi vừa héo tết lại, sau đó cuộn tròn thành một chiếc đế để đặt nến. Tôi reo lên thích thú, nhưng Hạng bảo vẫn chưa xong, phải chờ đèn lồng khô mới dùng keo đính chặt chiếc đế dứa thơm này vào. Đẹp quá đi! Cho tớ cái này nhé?
– Ừ, nhưng mà còn phải làm tay cầm, còn trang trí hoa văn sao cho thật sinh động, còn phải cắt giấy màu quấn vào gậy… Rồi còn nhặt những hạt bưởi này xâu thành một chuỗi nữa. Khi khô, chúng đốt lên tí tách, tỏa hương thơm rất dễ chịu. Hơn nữa, vì được xâu bằng sợi thép nên có thể uốn thành hình trái tim hay chữ cái tên cậu đều được. Tớ tặng cậu chiếc đèn lồng này, còn tớ sẽ làm thêm một chiếc đèn lồng dứa…
– Ôi… cậu thật khéo tay đó Hạng, kiểu này mai mốt cậu sẽ thành họa sĩ mất thôi…
Đêm Trung thu, tôi cầm chiếc đèn lồng bưởi Hạng làm, bước đi dưới ánh trăng, thứ ánh sáng mát lành sau trận mưa rào từ sớm. Thi thoảng, mặt đất lại nhờ nhờ tối khi vầng trăng ẩn mình vào trong những đám mây. Nhưng tôi thích thế, vì có vậy thì đèn lồng của tôi mới mặc sức phô diễn thứ ánh sáng lung linh của riêng nó.
Hạng bảo: Bảo mấy đứa giấu đèn lồng ở ruộng lúa rồi đi theo tớ.
– Đi đâu?
Hạng hất hàm về phía vạt mía óng ả, trải dài. Những cây mía với từng lóng dài cả gang tay, mọng nước, trông thật hấp dẫn.
– Đêm nay các ông “khoán đồng” (người trông coi đồng ruộng) bận lo tổ chức Trung thu rồi, chắc chẳng ai để ý đâu mà sợ.
Hạng một chân đạp mạnh vào thân mía, một chân trụ vững, dùng hết sức bẻ gãy cây mía xuống. Cậu ta chia cho mỗi đứa một khúc, chúng tôi nhai ngồm ngoàm, thích thú.
– Tản ra đi, mỗi đứa chỉ bẻ vài cây thôi…
Chúng tôi cười khúc khích, thi thoảng lại liếc ra đường để canh chừng người qua lại. Đến khi no bụng thì kéo nhau rời đi.
Trên bục sân khấu, trưởng thôn gọi tên tôi, Hạng, Mười, Tuyến… lên để tuyên dương thành tích chăm ngoan học giỏi, đặc biệt là không để trâu, bò phá hoại hoa màu.
Chúng tôi véo nhẹ nhau, khẽ cười thầm, miệng vẫn còn lóng lánh nhựa mía đường. Cảm giác vừa sung sướng, vừa lo sợ ấy thật khó tả xiết.
Thoáng chốc, đã 25 năm trôi qua. Trong một chuyến công tác lên vùng cao, tôi đã chọn dừng chân tại một homestay do một bạn trẻ từ thành thị lên đây lập nghiệp điều hành. Vừa bước vào cửa, một thứ ánh sáng ấm áp đã bao trùm lấy tôi. Một mùi hương quen thuộc, vừa dịu dàng vừa dễ chịu, lan tỏa. Bên góc bàn nhỏ, chiếc đèn lồng dứa được đặt gọn gàng trong vỏ bưởi nan hoa. Tôi hít thật sâu mùi hương dìu dịu ấy, rồi mở toang cửa sổ. Trăng sáng vắt ngang triền rừng hiện ra như một bức tranh thủy mặc. Góc vườn, cây bưởi trĩu quả, và trên đó, người chủ đã treo những chiếc đèn lồng đỏ ấm áp.
Tôi đứng nhìn ra đó thật lâu, cả một vùng ký ức tươi rói về tuổi mười ba chợt ùa về.
Truyện ngắn của Trác Diễm
Nguồn: Nguồn bài viết
